Wie was Katsushika Hokusai?

Katsushika Hokusai (1760-1849) was een Japanse schilder en prentenmaker uit de Edo periode en hij was de zoon van een spiegelmaker (zijn vader maakte spiegels voor de shogun). Hij werkte al vanaf zijn veertiende als assistent van een houtsnijder. Hokusai opereerde onder meer dan 30 namen, waaronder Shunrō, Tawaraya Sōri, Gakyo Rōjin Manji.

Hij maakte tekeningen en prenten van landschappen, kabuki-acteurs en fantastische erotica, shunga genaamd. Zijn bekendste werk is de reeks houtsneden 'Zesendertig gezichten op Mount Fuji', een reeks die inspeelde op de opkomende reislust in eigen land.  "Deze golven zijn klauwen, de boot is gevangen in ze, en je voelt het. Hokusai laat je schreeuwen […], alleen doet hij het met lijnen." Dit schreef Vincent van Gogh op 8 september in het jaar 1888 aan zijn broer Theo over een prent van Hokusai die hij bewonderde. Van Gogh bedoelt de houtsnede: De grote golf van Kanagawa.

Het werk "De grote golf van Kanagawa" dateert van ongeveer 1831

Het werk heeft een liggend formaat en heeft een afmeting van 25 bij 37 centimeter. Hij toont een deinende zee met drie bootjes en een reusachtige golf met op de achtergrond Mount Fuji in de ochtendzon. De voorstelling is een maritieme yin en yang, opgebouwd uit cirkels en rechthoeken, zwierig van lijn en met een spaarzaam palet: blauw voor het water, geel voor de boten, grijs en oranje voor de lucht. Hij is big in en buiten Japan.

Het woelende water intrigeerde Hokusai. Op oudere houtsneden probeerde hij het meest vliedende aller onderwerpen te vangen. Makkelijk ging het hem namelijk niet af. De gevaartes die hij op zeilers liet neerkomen zijn een soort van granieten waterrotsen, het schuim op de top maakt ze als golf herkenbaar. Door in Nagasaki te kijken naar de Japanse schilder Shiba Kokan, een kunstenaar die geïnspireerd was door Hollandse zeeschilders zoals Hendrick Vroom en Willem van der Velde en door zijn techniek te verfijnen, leerde hij golven te maken die wel vloeibaar over kwamen.